خواجه شمس الدین محمد شیرازی، یکی از بزرگترین غزل سریان ایران در سده هشتم هجری، در شیراز متولد شد. غزل های این شاعر پرآوازه که آیینه تمام نمای اندیشه های عرفانی اوست، در واقع نمیانگر مراحل سیر و سلوک او می باشد که در قالب نظم فراهم آمده است. وی در جوانی به آموختن قرآن و ادبیات عرب و علوم اسلامی پرداخت و گفته می شود در تفسیر و حکمت و ادب، متبحر بود. او حافظ قرآن بود و لذا به همین لقب تخلّص می نمود. به قول خود، قرآن را با چهارده روایت از حفظ می خوانده است:
عشقت رسد به فریادگر خود به سان حافظ قـرآن زبــر بخــوانی در چـارده روایــت
حافظ، مضامین مذهبی و عرفانی را به شیوایی در اشعار خود گنجانده است، چنانکه او را لسان الغیب لقب داده اند. گویی این شعرها که او سروده از زبان غیب به زبان او جاری می شده است. برخی از صاحب نظران برآنند که شعر حافظ، همه الهامات و حدیث قدسی و لطایف حِکمی و نکات قرآنی است. عبارات و الفاظ قرآنی و روایی در اشعار حافظ، خود نشانگر توجه و انس او به قرآن در دقت سرودن آنهاست.
نـدیـدم خــوشتـر از شعـر تــو حـافـظ بــه قـــرآنی کـــه انـــدر سیـنـه داری
ز حافظان جهان کس چو بنده جمع نکرد لطایـف حـکـمی بـا نـکــات قـرآنی
وی در فراز و نشیب زندگی، قرآن را دستاویزی محکم می داند:
حافظا در کنج فقر و خلوت شب های تار تا بود وردت دعـا و درس قـرآن غم مخور
حافظ که همه عنیات ربانی را از برکت دعای شب و ورد سحر می دانست در اشعارش از خلوت سحر و دعای شب و مناجات، بسیار یاد کرده است:
مرا در این ظلمات آنکه راهنمایی کرد نیاز نیم شبی بـود و گـریه سحـری
هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ از یمن دعای شب و ورد سحری بود
این غزل سرای پرآوازه که او را بلبل خوش نوای بوستان ادب و عرفان نام نهاده اند در پس سیر و سلوک خود آل رسول اللّه را یگانه کشتی نجات دانسته که چون کشتی نوح، هر که درآن نشست، نجات یافت:
حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح ورنــه طـوفـان حــوادث بـبــرد بنیادت
ای دل ار سیـل فنـا بنیاد هستی بـرکـنـد چون ترا نوح است کشتیبان زطوفان غم مخور
در دیوان غزلیات حافظ که سرشار از مفاهیم مذهبی، فلسفی و عرفان است به ابیاتی برمی خوریم که گاهی شاعر به الفاظ قرآن اشاره کرده و گاه مفهوم و مضمون ایه در آن هویداست:
عرضه کردم دو جهـان بر دل کار افتاده بجز از عشق تو باقی همه فانی دانست
اشاره است به ایه شریفه:کل من علیها فان. ویبقی وجه ربّک ذو الجلال والاکرام؛ هر چه بر (زمین) است فانی شونده است و ذات با شکوه و ارجمند پروردگارت باقی خواهد ماند».(سورهی الرحمن، ایهی26و27)
حافظ ,قرآن ,شب ,کشتی ,قرآنی ,دعای ,در اشعار ,شب و ,دعای شب ,و ورد ,پرآوازه که
درباره این سایت