خبرگزاری ایسنا خبرگزاری دانشجویان ایران یک گزارش داده و علت را گفته
- یکشنبه / ۲۲ مهر ۱۳۹۷ / ۱۱:۰۱
- دسته‌بندی: خراسان رضوی
- کد خبر: 97072212158 https://www.isna.ir/
چند دیدگاه در مورد دلایل نام"حافظ"
ایسنا/خراسان رضوی استاد ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص دلایل حافظ نامیده شدن حافظ شیرازی به بیان چند دیدگاه پرداخت.
به گزارش ایسنا، جواد مرتضایی در مراسم بزرگداشت روز حافظ که در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی برگزار شد، با بیان اینکه در خصوص تخلص حافظ سه دیدگاه وجود دارد، اظهار کرد: یک دیدگاه رایج و مقبول این است که حافظ شیرازی، حافظ قرآن بوده است. یک دیدگاه خاص که از آن استاد محیط طباطبایی است و چندان طرفداری ندارد، این است که حافظ از آن جهت حافظ بوده که در کنار مقبره‌ها قرآن می‌خوانده و امرار معاش او از این طریق بوده است. این دیدگاه در زمان خود شور و غوغایی به‌پا کرد اما مقبول طبع هیچکس نیفتاد.
وی افزود: دیدگاه سوم که قابل اعتناست و با موسیقی هم ارتباط دارد این است که حافظ یک ترم است در عالم موسیقی. در عالم موسیقی بزرگانی داریم که صدای خوشی داشتند و ملقب به لقب حافظ بودند. خود حافظ در دو سه موضع از دیوانش به خوش خوانی و خوش لهجگی خود اشاره دارد. این چند بیت می‌توانند مستندی بر تایید بر این دیدگاه باشند.
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی در خصوص اینکه چرا مخاطبان حافظ از اقشار مختلف جامعه هستند و هر کس با هر ذوق و سلیقه و میزان سواد از حافظ بهره‌ای برده است، گفت: علت این است که حافظ به هر دو بعد وجودی انسان یعنی هم جسم و هم جان و هم ملک و هم ملکوت نظر داشته است. شعر حافظ یک سویه نیست در بیشتر غزل‌های حافظ نظام چند گفتمانی داریم؛ یعنی در یک غزل برخی بیت‌ها در حوزه معنا و تصویر از بیت قبل مستقل هستند؛ به طور مثال در ابیات مختلف یک غزل سخن از عشق، عرفان، خرابات و . است. این نظام چند گفتمانی غزل‌های حافظ برخاسته از توجه حافظ به دو بعد وجودی انسان است. حافظ هم روی زمین قدم می‌زند هم در آسمان پرواز می‌کند. ما هم در زندگی اینگونه هستیم یک لحظات مادی داریم و یک لحظات معنوی.
مرتضایی ادامه داد: اینکه تفأل به دیوان حافظ در بین ما باب است دو دلیل دارد. یک دلیل آن اعتقادی است. ما اعتقاد داریم حافظ لسان الغیب است و از عالم غیب سخن می‌گوید و به آن تفأل می‌زنیم. دلیل دوم نظام چند گفتمانی حاکم بر غزل‌های حافظ است. وقتی نیت می‌کنیم و فال می‌گیریم نظام چند گفتمانی حاکم بر غزل‌های حافظ ما را به مقصود خودمان می‌رساند. اگر در بیت اول حرف دلمان را پیدا نکنیم بالاخره در بیتی مقصود خود را می یابیم. اگر غزل نظام تک گفتمانی داشته باشد چه بسا به مقصود خود نرسیم. غزل تا قبل از عصر حافظ نظام تک گفتمانی دارد.
وی یادآور شد: استاد بزرگ حافظ شناس معاصر، استاد بهاءالدین خرمشاهی می‌گوید حافظ احتمالا این نظام را از قرآن مجید الهام گرفته است. همچنین می‌گوید حافظ، حافظه تاریخی ما ایرانیان است. این رندی حافظ است که هم به ملک نگاه می‌کند هم به ملکوت.حافظ به تمام ابعاد وجودی انسان توجه داشته است. مخاطب شناسی او گسترده است هر طیفی را سرشار از لذت زیبایی شناسانه می‌کند.
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه حافظ یک شاعر فرمالیست تمام عیار است، عنوان کرد: صورت شعر حافظ برای او از محتوا مهمتر است. برای همین است که اگر از اکثر ایرانیان بپرسند یک شاعر غزل‌سرا نام ببرند اولین کسی که به ذهن‌شان می‌آید حافظ است. زیرا فرم غزل حافظ در عالی‌ترین شکل و نهایی‌ترین صورتش است.
حافظ ,یک ,هم ,دیدگاه ,نظام ,گفتمانی ,است که ,چند گفتمانی , ,دانشگاه فردوسی ,نظام چند ,ادبیات دانشگاه فردوسی
درباره این سایت